۳ ساعت انتظار برای تست‌پی‌سی‌آر

مرکز بهداشت «احمدی» واقع در چهارراه ابوطالب اولین مرکزی  است که به آن جا مراجعه  می کنم.در محوطه این مرکز صندلی هایی در فضای باز چیده شده  است که قابلیت جا به جایی دارد. مراجعان با فاصله کمتر از یک متر کنار یکدیگر نشسته  اند. در نزدیکی ساختمان پذیرش، چند صندلی چیده شده  است که چند نفر دور هم حلقه زده  اند و یکی از مراجعان در حالی که مشغول حرف زدن با جمع  است ، ماسکش را پایین کشیده است. صدای سرفه های مکرر برخی مراجعان برای  دیگر افرادی که منتظر هستند ، نگرانی ایجاد می کند و سعی در حفظ فاصله از آن ها  دارند.مرد جوانی در حالی که در محوطه منتظر ایستاده  است رو به جمعیتی که برای تست پی سی آر منتظرند، با صدای بلند می گوید:« زودتر هم تست نمی گیرند که راحت شویم. شاید کرونا هم نداشته باشیم، اما با این وضعیت معطلی حتما کرونا می گیریم».

به داخل ساختمان می روم و از مسئول پذیرش نوبت  می خواهم ، اما  می گوید باید بعدازظهر مراجعه کنم و هم اکنون نوبت نمی دهند چرا که تعداد زیادی هنوز در نوبت هستند. یکی از مراجعان به مرکز بهداشت شهری احمدی پس از انجام تست پی سی آر می‌گوید: حدود ۳ ساعت برای گرفتن تست معطل شدم، تازه فکر می‌کنم این مرکز از مراکز خلوت تر باشد چون بیماری کنار من نشسته بود و می‌گفت پیش از این جا به بیمارستان امام رضا(ع) مراجعه کرده ولی موفق به انجام تست نشده است.

این شهروند درباره روند پذیرش بیماران در این مرکز می‌گوید:« من دو هفته پیش هم تست پی سی آر دادم و امروز برای اطمینان و صدور گواهی برای ارائه به محل کارم به این مرکز مراجعه کردم، بار اول به آزمایشگاه های شخصی مراجعه کردم، هزینه انجام تست ۳۵۰ هزار تومان بود که بدون معطلی خاصی انجام شد ولی این جا به دلیل رایگان بودن زمان بیشتری از افراد تلف می شود، چه بسا که ممکن است تعداد مراجعان نسبت به مراکز شخصی چندان هم زیادتر نباشد». وی ادامه می‌دهد:« به عنوان مثال قبل از انجام تست  سه بار سوالات مشابهی از بیمار می کنند، یک بار در اتاق مراقبت سلامت، اتاق پزشک و اتاق پرستاری. در حالی که می توان با حذف یا تسهیل بوروکراسی در این مراحل به کار سرعت بیشتری بخشید وگرنه خود انجام تست زمان زیادی طول نمی‌کشد، حداکثر هر بیمار ۲ تا ۳ دقیقه».

وی به نکته قابل تامل دیگری هم اشاره می‌کند و می افزاید:« حالا علاوه بر این که در سیستم بهداشت و درمان ما هنوز نوبت دهی تلفنی و اینترنتی جا نیفتاده است و باید برای  دریافت نوبت مراجعه حضوری داشت ، نکته عجیب این جاست که شما باید کل زمان دو تا سه ساعت را در محوطه و روی جدول یا کنار باغچه بنشینی چون به شما اعلام نمی کنند که چه ساعتی زمان انجام تست شماست و اگر شماره شما خوانده شود و حضور نداشته باشید، نوبت شما از بین خواهد رفت. مثلا برایم جالب بود افرادی پذیرش شده بودند و یک ساعت در محوطه نشسته بودند اما به ناگاه اعلام شد، شماره های ۱۰۰ به بالا بروند بعدازظهر بیایند، وقت تمام است!»

خانم جوان دیگری که برای تست پی سی آر مراجعه کرده است درباره خدمات این مرکز برای انجام تست می گوید:« نفر هفتاد و نهم بودم و الان بیشتر از دو ساعت و نیم این جا منتظر هستم. به من گفتند ۱۰۰ عدد بسته تست داریم و برای انجام تست از دیگر مراکز تعداد بسته های تست بیشتری در اختیار داریم. از طرفی پذیرش هم شلوغ بود و این طور نبود که یک نفری پذیرش کنند». مادر این خانم جوان که همراه اوست، می گوید:« دخترم برای این که بتواند به محل کارش برگردد، باید این تست را انجام بدهد. الان خانمی نزدیک ما سرفه های شدید می کرد. با توجه به این که  زمان طولانی در این مرکز حضور داریم، در معرض انتقال قرار می گیریم».

مقصد بعدی ما مرکز بهداشت «شاهد» واقع در خیابان رازی است. ساعت ۹:۴۵  است که به این مرکز مراجعه  می کنم ، هنوز یک تست هم از مراجعان گرفته نشده است. وقتی از مسئول پذیرش نوبت می خواهم، این طور بیان می کند که اینترنت از صبح قطع است و فقط اسم مرا سوال می کند و از من می خواهد در نوبت بمانم. من نفر بیستم هستم. داخل محوطه می روم اما جایی برای نشستن نیست و برخی از مراجعان روی دیوار کوتاهی که ارتفاعی کوتاهی دارد، نشسته اند. یکی از مراجعان که مرد جوانی است، می گوید:« از ۷:۳۰ در نوبت هستم الان هم ساعت ۹:۴۵ است. ما می گوییم به صورت دستی اطلاعات ما را بنویسید و بعد وارد سیستم کنید، اما قبول نمی کنند. یک صندلی هم برای نشستن ندارند، همان طور که می بینید مردم روی دیوار نشسته اند». خانم میان سال دیگری  که روی همان دیوار نشسته است، می گوید:« من اولین نفری هستم که برای انجام تست در نوبت هستم. از صبح حدود دو ساعت و نیم علاف شدم. هنوز اینترنت شان وصل نشده است».  از آن جا به مرکز بهداشت «شهرک لشکر» در خیابان فلاحی می روم. جایی که  نشانی آن از سوی علوم پزشکی فلاحی ۳۰ تعیین شده بود، اما به راحتی این مرکز را پیدا نمی کنم  تا این که پس از پرس و جو متوجه  می شوم همان حوالی و در خیابان فاطمی ۱۴ واقع شده است. این جا هم یکی از مراکزی  است که جمعیت زیادی برای انجام تست به آن جا مراجعه کرده اند. داخل محوطه نیمکت گذاشته شده است ، اما برخی از مردم بدون توجه به حفظ فاصله اجتماعی کنار هم روی نیمکت نشسته  اند. وارد محوطه که  می شوم میزی را جلوی ساختمان ورودی گذاشته اند که هر یک از مراجعان خودش باید اسمش را در برگه روی میز یادداشت  کند، چرا که در این مرکز سیستم نوبت دهی اینترنتی نیست. همه مراجعان از همان خودکار مشترک که روی میز هست ، برای نوشتن اسم شان استفاده می کنند. هر چند روی میز الکل گذاشته است اما برخی از مراجعان پس از استفاده از خودکار از الکل روی میز استفاده نمی کنند. من قرار است  نفر چهل و هفتم باشم. اسم ۲۶ نفر اول که تست داده اند، خط خورده است. یکی از مراجعان که مرد میان سالی است، می گوید:« من از ساعت ۸ به این جا آمده ام و الان ساعت ۱۰:۱۵ است، هنوز نوبتم نشده است. وقتی آمدم هیچ کس این جا اصلا با ما صحبتی نکرد، فقط بعد از مدتی که منتظر بودم آقایی از داخل آمد و گفت اسم مان را روی برگه بنویسیم». داخل ساختمان می روم و پس از صحبت با مسئول پذیرش متوجه می شوم اینترنت مشکلی ندارد، اما باز هم از من می خواهد اسمم را روی همان برگه یادداشت کنم که همین خود ناقض پروتکل های بهداشتی است.

مقصد بعدی، مرکز بهداشت «آب و برق» واقع در خیابان ویلاست. تعدادی از مراجعان داخل محوطه منتظر انجام تست هستند، اما در قسمت پذیرش و اتاق پزشک جمعیت بیشتری به چشم می خورد. مسئول پذیرش نوبت شصت و چهارم را به من می دهد و می گوید:« الان نوبت نفر چهل و دوم است. شما یک ساعت دیگر، حدود ساعت   ۱۲:۳۰نوبت ات می شود».

به طرف مرکز «رضا شهر»  واقع در خیابان پیروزی می روم. داخل حیاط خلوت است. وارد سالن می شوم تا از مسئول پذیرش نوبت بگیرم اما ساعت ۱۲:۳۰ به من می گوید:« آخرین نفر شماره ۶۵ بود، الان دیگر نوبت نمی دهم شما باید بعد از ظهر مراجعه کنید». یکی از مراجعان که حال خوبی هم ندارد، می گوید:« من سه روز است که دارم به این مرکز می آیم. روز اول گفتند که سیستم ها همه جا قطع است، فردا بیایید. فردای آن روز بعدازظهر که مراجعه کردم، گفتند شلوغ است و فردا مراجعه کن. درحقیقت الان هم به سختی قبول کردند. در حالی که من ساعت ۱۱ مراجعه کرده بودم». شهروند جوان دیگری که آن طرف تر ایستاده  است، می گوید:« به همه می گویند ساعت ۲بیایید، الان با این که خلوت است اما ۴۰دقیقه است که منتظرم». مقابل در ورودی این مرکز دو اعلامیه نصب شده  که روی یکی از آن ها نوشته شده  است مرکز ۱۶ ساعته کرونا، و در برگه ای دیگر ساعات کاری را از ۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰ اعلام کرده است. این در حالی است که یکی از مراجعان در ساعت ۱۱، یعنی در ساعت کاری اعلام شده مراجعه کرده است  اما  نمی خواهند از او تست بگیرند. از من هم به عنوان مراجعه کننده ای دیگر که ساعت  ۱۲:۳۰به آن جا  می روم ، تست نمی گیرند.

بعد از این مرکز به مرکز بهداشت «خواجه ربیع» می روم. در این مرکز ازدحام جمعیت به چشم نمی خورد. مسئول نمونه گیری به من می گوید اگر الان نوبت بگیرم نفر پنجم خواهم بود. وقتی درباره علایم از من سوال می کند، به او می گویم سردرد و سرفه دارم، می گوید:« کرونا نیست، نمی خواهد تست بدهی. من هم از این علایم داشته ام، مگر بیکارم تست بدهم؟» درباره تعداد مراجعانی که از صبح داشته اند، می گوید:« از صبح ۶۰ نفر برای تست آمده اند. تعداد تست هایمان هم بستگی به تعداد مراجعان دارد. البته در صورتی که  مریض واقعی داشته باشیم نه این که الکی بخواهد نامه سلامت بگیرد».

مرکز بهداشتی «وحدت» مرکز بعدی است که به آن جا می روم. به نشانی که مرکز منتخب تست کرونا توسط دانشگاه علوم پزشکی تعیین شده بود، مراجعه می کنم . این مرکز بهداشتی در ساختمانی واقع شده است که وضعیت نظافت  راه پله ها به گونه ای نیست  که از یک مرکز بهداشتی انتظار می رود. حتی در نزدیک قسمت پذیرش کارتن، کاغذ و دیگر زباله های خشک روی هم جمع شده است. پس از ورودم به آن جا یکی از مسئولان  می گوید تست این جا انجام نمی شود و باید به مرکز شماره ۲ وحدت در نزدیکی پارک وحدت مراجعه کنید. چند نفر دیگر هم برای تست کرونا مراجعه کرده اند که به آن ها هم همین پاسخ داده می شود. به مرکز شماره ۲ برای انجام تست مراجعه می کنم. چند آقا در محوطه منتظر انجام تست کرونا هستند. روی شیشه محل نمونه گیری اعلامیه ای نصب شده مبنی بر این که به علت استریلیزاسیون از ساعت ۱۳:۱۵ تا ۱۴ تست انجام نمی شود. در حالی که من آن جا اقداماتی مبنی بر استریلیزاسیون مشاهده نمی کنم. برای پیگیری موضوع به اتاق مسئول آزمایشگاه مراجعه می کنم  و  او نیز  همین موضوع را علت انجام نشدن تست در این ساعت مطرح می کند.

آخرین مرکزی که به آن جا مراجعه می کنم مرکز «امیرآباد» واقع در کال زرکش است. هر چند این مرکز خلوت  است اما وقتی به قسمت پذیرش برای تست مراجعه  می کنم ، در ساختمان بسته است. پس از پرس و جو از چند نفر از کارکنان مرکز متوجه  می شوم که مسئول تست در اتاق نمونه گیری ها برای تحویل نمونه ها رفته است.  آیا در این ساختمانی که مختص مراجعه کنندگان کروناست، فقط یک فرد باید حضور داشته باشد؟ و در صورت لزوم و نبود آن فرد چه کسی قرار است پاسخ گوی مراجعان باشد.

مهدی قلیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به گلایه های مطرح شده به خراسان رضوی می گوید: « مرکز “احمدی” یکی از مراکز شلوغ است، برای حفظ فاصله گذاری نگهبان دارد. حال خود مردم اگر رعایت نمی کنند…». وی ادامه می دهد:« این مرکز فضای باز زیادی دارد. اگر خودتان ببینید سایه بان و صندلی گذاشته اند که مردم بنشینند. این که خود افراد رعایت نمی کنند و مثل یک بازار زمانی که مغازه ای شلوغ است، نباید داخل  مغازه بروند اما می روند، شما بفرمایید ما باید چه کار کنیم؟» وی درباره جمعیت مراجعه کننده به دیگر مراکز می گوید:« مرکز احمدی در مرکز شهر قرار دارد برای همین تعداد مراجعان به آن جا بیشتر است وگرنه مراکز دیگر خلوت تر است. مرکز شهرک لشکر، رضاشهر و ویلا در آب و برق هم از مراکز شلوغ است».

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره انتظار طولانی مدت مراجعان برای تست می گوید:« ما این تست را بی سبب نمی گیریم. پزشک ما نیاز به بررسی دارد تا ببیند بیمار نیاز به تست دارد یا خیر. هر تست برای ما هم هزینه بر و هم وقت گیر است. نمی شود از هر کسی تست گرفت. آن وقت بیمار اصلی را که ما باید معاینه کنیم، از دست می دهیم. مردم خودشان باید رعایت کنند. مراکز منتخب کرونا، مراکز آلوده ای هستند». وقتی از او سوال می کنم که آیا  باید سه ساعت روند معاینه طول بکشد، می گوید:« شما جواب بنده را بدهید که آیا پزشک ما آن جا داشتند بافتنی می بافتند یا مردم را معاینه  می کردند؟ آیا بیکار بودند؟ در مراکز خدمات جامع سلامت یک پزشک است. در مراکز واکسیناسیون هم باید بالا سر کسانی که واکسن می زنند، پزشک باشد. ما یک پزشک داریم اگر دو پزشک داشتیم، بالطبع سرعت بیشتر می شد». قلیان در پاسخ به این سوال که چرا از پزشکان بیشتری استفاده نمی کنند تا کار با سرعت بیشتری انجام شود، می گوید:« من نمی توانم هر چقدر پرسنل دولتی که خواستم بیاورم. با چه منابعی؟ من در حد منابع خودم قدم برمی دارم».

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره مراکز منتخب کرونا می گوید:« ما در مشهد ۲۲ مرکز منتخب کرونا داریم. این مراکز بیماران با علایم اولیه را معاینه می کنند. در صورتی که صلاحیت داشته باشند و بیمار باشند از این ها نمونه گیری به عمل می آید.این که افراد بدون علایم و برای گواهی تست سلامت مراجعه می کنند، وظیفه این مراکز نیست. این افراد باید به پزشک مراجعه کنند و در آزمایشگاه خصوصی این کار را انجام بدهند. در مراکز خصوصی هم ۳۵۰ هزار تومان بابت هزینه انجام تست دریافت می شود». وی همچنین درباره مرکز کلاهدوز که تست رایگان می گیرد اما بیماران برای هزینه ویزیت پزشک باید ۵۰ هزار تومان پرداخت کنند، می گوید:« آن جا کلینیک بخش خصوصی طب سنتی است.در آن مرکز ویزیت پزشک با ما نیست اما انجام تست رایگان است». معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره تعداد بسته هایی که به منظور نمونه گیری در اختیار مراکز قرار می گیرد، نیز می گوید:« برحسب مراجعه مراکز ما بسته های تست برای نمونه گیری در اختیارشان قرار می دهیم».