مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
بین آمار خودروهایی که ایران عمدتاً به عراق میفروشد، پژو پارس و پراید بیشترین میزان صادرات را دارد، بهگونه‌ای که در پنج ماه آغاز امسال، از مجموع ۶۰۰۰ دستگاه خودروی صادره، بیش از ۵۸۰۰ دستگاه پراید و پژو به قیمت ۵۵۰۰ تا ۵۶۰۰ دلار به عراق بوده است.
انحصار شرکت های خودروسازی در ایران، کیفیت پایین بسیاری از ماشین های ایرانی و نیز تعرفه های سنگین واردات خودرو که بازار را عملاً در اختیار دو شرکت بزرگ خودروسازی در ایران قرار داده، باعث شده است که مردم چندان دلخوشی از تولید ملی در این زمینه نداشته باشند و دقیقاً به همین خاطر هر شایعه ریزودرشتی علیه خودروسازهای داخلی را به سرعت انتشار دهند و باور کنند. یکی از این شایعات که مدتی یکبار داغ میشود، قیمت ارزان خودرو ایرانی در عراق و سوریه است که به‌رغم تکذیب‌های چندباره هم چنان بین بسیاری از کاربران ایرانی دست به دست میشود. بسیاری از افراد گمان میکنند که خودروهای ایران در این دو کشور با قیمتی بسیار ارزانتر از بازار داخلی به فروش میروند و به همین خاطر علاوه بر بی کیفیت بودن، گرانفروشی نیز یکی از ظلم‌هایی است که خودروسازهای داخلی به مردم ایران میکنند؛ اما فارغ از اینکه واقعاً خودروهای ایرانی چقدر گران هستند و آیا میتوان با ایجاد بازار رقابتی خودروسازان را وادار به تولید خودروهای ارزانتر کرد، سراغ یک بازار خریدوفروش خودروهای نو و کارکرده در عراق رفته‌ایم تا برآوردی از سطح قیمت‌های ماشینهای ایرانی در این کشور داشته باشیم.
چند ماشین معدود ایرانی در فهرست بلندبالای ماشینهای مورد استفاده عراقی‌ها قرار دارند. پراید، ریو، پژو پارس و تیبا چهار ماشینی هستند که در بازار ماشینهای کارکرده عراق بهوفور و باقیمتهای مختلف پیدا میشوند. کارکرد این ماشین‌ها و سال تولیدشان نیز البته متفاوت است و در محدودهای از کیلومترهای بسیار پایین تا ۱۰۰ هزار کیلومتر را شامل میشوند.
در این بازار مجازی خریدوفروش ماشین، ارزانترین ماشین ایرانی یک پراید با قیمتی حدود ۱۸ میلیون تومان و گرانترین ماشین شرکت سایپا نیز پرایدی با قیمت حدود ۳۹ میلیون تومان است. البته این قیمت زیاد نه به خاطر خود ماشین بلکه به خاطر امتیاز تاکسی این قبیل ماشینهاست. درحالیکه پرایدی صفرکیلومتر، تولیدشده در سال ۲۰۱۵ و بدون امتیاز تاکسی قیمتی حدود ۲۲ میلیون تومان دارد. آقای محسن جوان، معاون صادرات سایپا در نشست خبری چندی پیش خود گفته بود: در عراق خودرو پراید بدون ویژگی و تجهیزات خاص در بازار عراق ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دینار معادل ۸ هزار و ۲۰۰ دلار است اما آنچه پول به دست ما میرسد، ۵ هزار و ۵۰۰ دلار برای هر خودرو برآورد میشود. (مهر)
اما سراغ خودروهای کارکردهای به جز پراید برویم، ارزانترین خودرو در این بازار خرید و فروش متعلق به تیبا مدل ۲۰۱۲ است که کارکردی نزدیک به ۷۰ هزار کیلومتر دارد و قیمتش حدود ۲۰ میلیون تومان است. البته مانند پراید، خودروهای صفر تیبا نیز در این بازار خریدوفروش وجود دارند و برای مثال یک مدل ۲۰۱۵ تیبا با کارکرد صفرکیلومتر و دارای امتیاز تاکسی ۳۸ میلیون قیمت دارد. همین خودرو درصورتیکه مدل سال جاری بوده ولی کارکردی حدود ۱۵ هزار کیلومتر داشته باشد، با امتیاز تاکسی بغداد تقریباً ۴ میلیون افت قیمت پیدا میکند.
در کشور سوریه اما اوضاع چند سالی است که دیگر برای خودروسازان ایرانی مطلوب نیست چراکه جنگ داخلی این کشور، فرصت و امکان سرمایه‌گذاری و نیز صادرات را در بسیاری از زمینه‌ها گرفته است. البته همچنان ماشینهای کارکرده متعلق به ایران در این کشور خرید و فروش میشوند. یکی از مسوولان سایپا چند هفته پیش در زمینه فروش خودرو در سوریه گفته بود: در سوریه ما پیش از جنگ، کارخانه داشتیم و درواقع خط تولید مستقیم در سوریه راه‌اندازی کرده بودیم که نرخ پراید ۴۰۰ هزار دینار تخمین زده شده بود که به عبارتی برای یک خودروی فول گروه سایپا حدود ۸۸۰۰ دلار میشود. البته هرچند خط تولید ما الان به دلیل جنگ تعطیل است اما کارخانه ما که در مرکز جنگ یعنی شهر حمص قرار دارد هنوز سالم است. حالا هم قصد داریم تولید را آرامآرام دوباره شروع کنیم اما با شرایط اقتصادی فعلی در سوریه قدرت خرید مردم کم شده و در تلاشیم که از بانک‌ها و دولت سوریه تسهیلاتی برای تولید و فروش بگیریم.
نگاهی به بازار خودروهای کارکرده در سوریه نیز نشان میدهد خودرویی مانند پراید با ۱۵ سال و ۱۷۰ هزار کیلومتر کارکرد همچنان قیمتی در حدود ۱۴ میلیون تومان دارد.
ماشینهای صفرکیلومتر هم فروخته میشوند
بین آمار خودروهایی که ایران عمدتاً به عراق میفروشد، پژو پارس و پراید بیشترین میزان صادرات را دارد، بهگونه‌ای که در پنج ماه آغاز امسال، از مجموع ۶۰۰۰ دستگاه خودروی صادره، بیش از ۵۸۰۰ دستگاه پراید و پژو به قیمت ۵۵۰۰ تا ۵۶۰۰ دلار به عراق بوده است. مجموعاً طی پنج ماه نخست سال، حدود ۴۷۰۰ دستگاه خودروی پژو پارس به ارزش هر دستگاه حدود ۵۶۰۰ دلار به عراق صادر و همچنین در این پنج ماهه حدود ۱۱۰۰ دستگاه پراید به ارزش هر دستگاه حدود ۵۵۰۰ دلار به عراق فروخته شدهاند.
با یک محاسبه ساده میتوان گفت با در نظر گرفتن نرخ ۳۴۰۰ تومانی برای دلار داخلی، ارزش گمرکی صادرات پراید به عراق برابر با ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و ارزش گمرکی صادرات پژو پارس حدود ۱۹ میلیون تومان خواهد بود. با فرض عوارض و تعرفه ۵ درصدی واردات خودرو به عراق، بازهم این رقم به ۳۰ میلیون نزدیک نخواهد شد. دو نکته در این میان قابلتوجه است:
نکته نخست اینکه نرخ برابری دینار عراق با دلار آمریکا برابر با ۱۱۴۰ دینار است؛ به عبارتی، هر دلار آمریکا ۱۱۴۰ دینار عراق است که عملاً مشتریان عراقی برای پراید حدود ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار دینار پرداخت میکنند. هر دینار عراق در بازار بین‌المللی برابر با حدود ۲۶ ریال ایران است. درنتیجه بهای فروش پراید به عراق با محاسبه نرخ برابری دینار و ریال ایران برابر با حدود ۱۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود که هنوز کمتر از نرخ رسمی فروش پراید در ایران است.
نکته دوم، تفاوت قیمت ۱۰۰ دلاری گمرکی در صادرات پراید و پژو پارس به عراق است؛ درصورتیکه در بازار داخل ایران، این دو خودرو حداقل ۱۷ میلیون تومان اختلاف قیمت دارند. با این تفاسیر، هنوز دو نکته مشخص نیست؛ نخست اینکه کارشناس برنامه پایش با چه آماری و بنا بر کدام مستندات، فروش خودروی پراید در عراق را برابر با ۳۰ میلیون تومان اعلام کرده و نکته دوم آنکه دلیل صادرات این دو خودرو به عراق، فقط با ۱۰۰ دلار تفاوت قیمت چیست، درحالیکه تفاوت آنها در بازار ایران به بیش از ۱۷ میلیون تومان میرسد؟