چطور یک انتخاب رشته خوب داشته باشیم؟

در انتخاب رشته باید به دو گروه از عوامل توجه کنیم؛ عوامل درونی و عوامل بیرونی. عوامل درونی یعنی هوش، علاقه، توانایی، تلاش، جنسیت و تیپ شخصیتی که می‌شود از آن‌ها شناخت کسب کرد و انتخاب رشته را براساس‌شان انجام داد. هر رشته تحصیلی،  نوع متفاوتی از توانایی و تلاش را می‌طلبد. شناختن استعدادهای فردی به ما کمک می‌کند واقع‌بینانه دست به انتخاب بزنیم. منظور از تیپ شخصیتی، خصوصیاتی است که بین گروهی از افراد مشترک است. یعنی افرادی که در یک تیپ شخصیتی قرار دارند، ممکن است رفتارها و تفکرات مشابهی داشته‌باشند. «تیپ‌های شخصیتی هالند» از معروف‌ترین دسته‌بندی‌ها در این حوزه است که شش نوع تیپ شخصیتی واقع‌گرا، قراردادی، تهوری، اجتماعی، هنری و جست‌وجوگر را معرفی می‌کند. خب برویم با این تیپ‌ها آشنا شویم.

افرادی که دارای تیپ واقع‌گرا هستند، مهارت‌های اجتماعی ضعیفی دارند. کارهای ملموس، فنی و مهارتی را ترجیح می‌دهند. رک هستند و علاقه‌مند به ثروت. کمتر احساسات شان را بیان می کنند و انعطاف‌ناپذیرند. این افراد مهارت‌های مکانیکی و فنی و کار با ابزار را ترجیح می‌دهند. افراد دارای تیپ قراردادی منظم، مرتب، وقت‌شناس، برنامه‌ریز، قابل پیش‌بینی و کمال‌گرا هستند. میزان ریسک‌پذیری در این افراد کمتر است و برای انجام هر کاری باید از قبل آمادگی داشته‌باشند. بنابراین در مشاغل اداری موفق‌تر هستند. تیپ تهوری شامل افراد جاه‌طلب، دارای قدرت رهبری و قدرت کلام بالا، پرحرف، ماجراجو و سلطه‌جوست. این افراد در کارهای جسورانه سیاسی و اقتصادی موفق‌تر از دیگران عمل می‌کنند. مشخصه اصلی تیپ اجتماعی، تمایل به کمک کردن و ارتباط برقرارکردن با دیگران است. این افراد مهربان و سخاوتمند هستند. حل کردن مشکلات اجتماعی، آموزش و کار گروهی را دوست دارند. پایبندی اخلاقی شدیدی دارند و از کار کردن با ماشین و ابزارآلات خوش‌شان نمی‌آید. تیپ هنری، خلاق و رویاپرداز است و استقلال و آزادی را ترجیح می‌دهد. این افراد کار در محیط آزاد و خلاق را دوست دارند و به برنامه از قبل تعیین‌شده علاقه ندارند پس در حوزه‌های کاری که چارچوب مشخصی دارند، ممکن است راحت نباشند. بالاخره می‌رسیم به تیپ جست‌وجوگر که با مشخصه تفکر پیچیده، به دنبال چالش و کشف حقیقت است. این افراد به ریاضیات، علوم و گردش در طبیعت علاقه زیادی دارند. افراد این تیپ از نظر دیگران مغرور هستند.

حالا که عوامل درونی را به‌طور خلاصه شناختیم، می‌رسیم به عوامل بیرونی موثر بر انتخاب رشته؛  شامل خانواده، معیارهایی که خانواده ما دارند، امکاناتی که در محیط اطراف‌مان داریم و نیازهای حرفه‌ای جامعه در چندسال آینده. ما معمولا از بررسی این عوامل غافل می‌شویم ولی یک فرد آگاه و متخصص می‌تواند بهمان کمک کند که درکنار توجه به علاقه و توانایی‌های فردی، شرایط بیرونی را هم درنظر بگیریم.