مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
طی سال‌های اخیر فعالیت مدلها در فضای مجازی به خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام بسیار چشمگیر بوده و به نوعی شغل مدلینگ با کمک فضای مجازی رشد یافته است.بسیاری از علاقه مندان به این حرفه حضور در شبکه های اجتماعی مجازی را فرصتی برای رسیدن به رویاهای خود دیدند تا جایی که سال گذشته یکی از مدل های زن که شهرت بسیاری در فضای مجازی و شبکه اینستاگرام داشت مهمان برنامه ماه عسل بود.
اتفاقی که سبب شهرت دو‌چندان وی شد اما هفته گذشته همین فرد در مقابل دوربین های صدا و سیما به عنوان فردی اغفال شده و نادم از حرفه و شغل خود به ابراز پشیمانی پرداخت تا به گفته خود درس عبرتی برای دیگران باشد.
طبق اخبار منتشر شده در پروژه‌ای به نام «پروژه عنکبوت ۲» در شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام، پس از «شناسایی» ۱۷۰ نفر از اداره‌کنندگان صفحه‌های مدلینگ، برای ۲۹ نفر «پرونده قضایی» تشکیل شده که ۸ نفر بازداشت و بقیه احضار شده‌اند.اخبار این دستگیری ها و برخوردها با صفحات مجازی آنها حواشی فراوانی به دنبال داشته تا جایی که شاهد بازتاب گسترده این دستگیری ها در رسانه های خارجی نیز بودیم.
کار تا آنجا بالا گرفته که سخنان برخی مقامات کشورمان در این باره به تیتر برخی رسانه ها تبدیل شده و برخی اظهار نظر‌ها و نقل قول ها در این خصوص، به شدت مورد توجه کاربران فارسی زبان شبکه های اجتماعی قرار گرفته و واکنش های متفاوتی به دنبال داشته است.از طرفی هم بسیاری از صفحات مدل های ایرانی در اینستاگرام بسته شده است و این روزها کمتر صفحه ای از مدل ایرانی عکس منتشر می کند. در کنار بحث داغ پوشش و رفتار مدلینگ ها که شاید یکی از دلایل برخورد با آنها بوده باشد ،موضوع شغل مدلینگ نیز مطرح است و اینکه آیا در ایران حرفه مدلینگ خلاف قانون است یا خیر؟ زیرا مدل های مرد نیز صفحات خود را بسته اند که نشان از پیچیده بودن این پرونده و ابعاد گسترده تخلفات دارد.
سرپرست دادسرای ویژه جرائم رایانه ای در رابطه با برخورد با مدل های متخلف می‌گوید: ۲۰ درصد فضای شبکه اجتماعی«اینستاگرام» در اختیار چرخه مدلینگ از جمله مدل ها، آتلیه ها، عکاسان و مزون‌هاست.این حجم زیاد از دنبال کننده تأثیرپذیری زیادی از این حوزه خواهد داشت.
بابایی در ادامه با بیان اینکه از دو سال پیش کار رصد شبکه اجتماعی اینستاگرام آغاز شده، می‌گوید: با توجه به راهبرد‌هایی که در این شبکه از سوی نظام استکباری برای تغییر سبک زندگی ایرانی اسلامی طراحی شده بود مجموعه ضابطان به این حوزه حساس شدند و رصد در آن را آغاز کردند. در رصد این حوزه با ایجاد و القای مسائل غیر اخلاقی، غیر دینی و بی بند و باری به طور سازمان یافته مواجه شدیم که در جهت تخریب فضای اخلاقی و فرهنگی جامعه بود و با این افراد برخورد شد. وی معتقد است: قانونگذار ما انتشار و توزیع تصاویر مبتذل و مستهجن و خلاف عفت عمومی را در بخش جرائم رایانه ای جرم دانسته. وظیفه دستگاه قضایی اقتضا به ورود می کرد تا با افرادی که به صورت سازمان‌یافته و گسترده فعالیت می کردند ،برخورد کند.
اما قانون در رابطه با حرفه مدلینگ چه می گوید؟
دکتر نعمت احمدی در گفت و گو با «قانون» با اشاره به قانون اساسی گفت: حق انتخاب شغل در قانون اساسی برای همه افراد جامعه محترم شمرده شده است و نمی توان افراد را از اشتغال به مشاغلی که منع قانونی ندارند ،محروم کرد. وی در پاسخ به این سوال که آیا قانونی برای ممنوعیت مشاغل خاص وجود دارد یا خیر، توضیح داد:ما دستور العمل خاصی را که بگوید فلان شغل مغایر قانون است نداریم. فقط در مشاغلی که نامشروع بوده و خلاف قانون باشند مانند قمار، خرید و فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی و… موضوع هایی از این دست ممنوعیت فعالیت وجود دارد که شامل حرفه مدلینگ نیست.
این استاد دانشگاه در ادامه به جرم مشهود اشاره کرد و گفت: برای این گونه موارد ممکن است اداره اماکن با افرادی که پوشش درستی نداشته باشند و آن هم اگر مربوط به جرائم مشهود باشد برخورد کند. اما به طور کلی ما در قوانین سختگیری خاصی در رابطه با مشاغل نداریم. این وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت مدل ها در فضای مجازی می تواندخلاف قانون باشد یا خیر،به خصوص که عکس‌های این افراد با نظر و خواست قبلی خود منتشر شده است، گفت: طبق ماده۱۷ قانون جرائم رایانه ای هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.
وی ادامه داد: اینکه من بیایم عکس خود یا دوستانم را چه تحت عنوان یک شغل و حرفه، چه تحت عنوان محفل دوستانه منتشر کنم خلاف قانون نیست و منعی برای این کار در قانون وجود ندارد. وی همچنین به ماده۱۴ این قانون نیز اشاره کرد و گفت: هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از ۹۱روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
احمدی در توضیح این موضوع که آیا نداشتن حجاب یا پوشش متعارف در فضای مجازی برای مدلینگ‌ها می‌تواند جرم مشهود تلقی وهمین عامل مانع فعالیت آنها شود نیز تصریح کرد:شاید یکی از مشکل ها در این بحث نداشتن تعریفی مشخص و واضح ازحجاب باشد.دقیق مشخص نیست حجاب فقط چادر است،مانتو حجاب نیست؟ یا به طور کلی حدفاصل بین بی حجابی، بدحجابی و کم حجابی با حجاب کامل کجاست. وی در ادامه تاکید کرد: اگر تعریف مشخصی وجود داشت در ابتدای هر فصل پلیس برای برخورد با پوشش افراد دستورالعمل طبق سلیقه خود اعلام نمی‌کرد و برخوردها و انتقادها سلیقه ای نبود.
در نهایت دکتر احمدی در مورد جرم بودن حرفه مدلینگ چه در فضای مجازی و چه در دنیای واقعی گفت: تا زمانی که قانونگذار عنوان مجرمانه‌ای را برای فعل یا ترک فعلی در نظر نگیرد نمی توان سلیقه ای عمل کرد و گفت فلان حرفه خلاف قانون است. اما در برخورد های اخیر باید دید دلایل دادستانی برای دستگیری مدل ها چه بوده و چه جرائمی در این رابطه رخ داده است. اطلاع دقیقی از پرونده نداریم مگر نقل قول‌های پراکنده بنابراین باید منتظر برگزاری جلسه های دادگاه بود و نمی‌توان اکنون قضاوت کرد.